Lõm dây thanh - sulcus vocalis

I> Lõm dây thanh là gì?

Lõm dây thanh (hay còn gọi là rãnh dây thanh) là bệnh lý gây ra do thiếu hụt hay mất đi lớp mô đặc biệt phủ trên dây thanh, lớp mô này phủ trên bề mặt dây thanh có tác dụng phát ra âm thanh khi rung . Sự thiếu vắng các mô này là nguyên nhân làm rối lọan giọng nói. Lõm dây thanh “Sulcus” trong tiếng Latin có nghĩa là “hở” hay “rãnh”.

Người ta chưa rõ tại sao gây ra lõm dây thanh. Một số Bác Sỹ cho rằng lõm dây thanh do sự rối lọan phát triển xảy ra lúc tuổi vị thành niên khi thanh quản phát triển đến kích thước trưởng thành. Họ chỉ ra thực tế là lõm dây thanh không bao giờ được nhìn thấy ở trẻ em, và khe xuất hiện được tìm thấy thường xuyên hơn trong các nhóm chủng tộc nào đó như là bằng chứng cho thấy rằng có thể có tính di truyền. Những người khác nghĩ rằng đó là một kết quả lâu dài của những lần dây thanh bị xuất huyết hoặc nang trên dây thanh để lâu không điều trị. Họ đưa ra giả thuyết rằng sự chữa lành sau khi xuất huyết quá lâu hoặc vỡ u nang gây ra thiếu hụt mô, tạo sẹo làm niêm mạc trên dây thanh thu nhỏ, cứng lại và tạo ra khe (hay rãnh).

II> Triệu chứng của Lõm dây thanh là gì?

Lõm dây thanh gây ra khàn tiếng rất đặc trưng: khàn khàn, lạo xạo rất khó nghe. Người bị lõm dây thanh thường xuyên phải cố gắng rất nhiều khi nói, và nói càng khó nghe hơn khi có tiếng ồn xung quanh. Vì có sự thay đổi trong âm độ nên đôi khi người đàn ông bị lõm dây thanh hay phàn nàn họ bị nhằm là phụ nữ khi nói chuyện trên điện thoại.
Lõm dây thanh thường là một tình trạng bệnh lý suốt đời. Khàn tiếng có thể tăng nặng hơn vào những ngày kèm theo có tình trạng viêm dây thanh. Khàn tiếng luôn hiện diện và tiếng nói không bao giờ là bình thường. Hầu hết mọi người không thể nhớ đã bao giờ có một tiếng nói bình thường như một người lớn, mặc dù lúc nhỏ họ có một giọng nói bình thường như bao đứa trẻ khác.

III> Lõm dây thanh trông như thế nào?

Lõm dây thanh : hình ảnh khi nội soi rất đặc trưng với một rãnh trong dây thanh, rãnh này có thể khác nhau tùy độ sâu, chiều dài rãnh.

Đường rãnh mõng trên cạnh dây thanh (mũi tên) đại diện cho trường hợp
lõm dây thanh

Lõm dây thanh thường xuất hiện ở mép trong, dọc theo chiều dài dây thanh. Rãnh có thể kéo dài toàn bộ chiều dài của dây thanh. Các phân đoạn có liên quan với khe thường không rung động bình thường trong quá trình phát âm. Đây là một thực tế rõ ràng đã được kiểm tra.
Khi 2 dây thanh khép lại để tạo ra tiếng nói, sự thiếu hụt mô dọc theo chiều dài của những nếp gấp thường gây ra một khỏang trống gây ra khiếm khuyết giọng nói.

Những mất mát của mô liên kết tạo rãnh làm cho 2 dây thanh
không thể đóng lại bình thường trong khi nói

Khoảng trống này khiến cho luồng khí đi từ khí quản lên bị rò rỉ trong quá trình phát âm, và đây có lẽ là một trong những lý do chính bệnh nhân gắng sức khi phát âm.
Thông thường, lõm dây thanh khó nhìn thấy và thường bị bỏ qua, chẩn đoán là vô cùng khó khăn. Chẩn đóan này thường bị bỏ qua nếu Bác Sỹ không sử dụng ống soi mềm để nhìn thật gần mép trong hai dây thanh và đánh giá họat động khép mở thanh môn.

IV> Lõm dây thanh được điều trị như thế nào?

Điều trị lõm dây thanh hiện nay còn nhiều tranh cãi. Vấn đề là không có gì thay thế một cách hoàn hảo cho các mô bị mất ở bề mặt dây thanh. Những nỗ lực nghiên cứu để tìm ra mẩu mô thay thế trong phòng thí nghiệm đang được tiến hành và có thể được ứng dụng lâm sàng trong tương lai gần.

Một số người cho rằng lớp mô phủ trên dây thanh nên được bóc bỏ hoàn toàn và dùng mô bình thường lân cận phủ lên khỏang trống vừa bóc bỏ. Về mặt lý thuyết nghe có vẽ khả thi, nhưng thực tế cách này thường dẫn đến sẹo trên dây thanh và gây khàn giọng bằng hoặc thậm chí nặng hơn là để nguyên không làm gì.

Có Bác sỹ đề nghị đắp lên rãnh dây thanh bằng mô khác. Họ dùng mở tự thân từ các nơi khác trong cơ thể, collagen và các chất khác được sử dụng. Tuy nhiên kết quả không phù hợp và khó đóan được hiệu quả, đôi khi kết quả có thể khá tốt. Hy vọng rằng sự phát triển của mô bề mặt bằng kỹ thuật sinh học, hiện đang được nghiên cứu, sẽ cải thiện các kết quả thu được với phương pháp tiếp cận này.

Do chưa tìm thấy phương pháp điều trị nào đáng tin cậy, giải quyết cho tiêm mở tự thân vào dây thanh để thu hẹp khoảng cách trục chính-hình tạo ra bởi khe được đa số các Bác sỹ chọn lựa. Họ và bệnh nhân của họ chấp nhận rằng đây chỉ là một giải pháp tạm thời, nhưng có thể nói là tốt nhất có thể thực hiện ở thời điểm hiện tại.


Phần tiếp theo nên đọc
Ung Thư dây thanh
Polyp dây thanh
U nang dây thanh
Hạt dây Thanh
Papilloma - HPV


BS. Phạm Thị Vân Thanh
ĐT: 0913.16.33.16
website: http://www.trikhantieng.com
ĐC:213 Đào Duy Từ,P.6,Q.10,TP.HCM (bên hông sân vận động Thống Nhất)